ΠΑΣΧΑ στη Σπάρτη (Λιτανεία «της Αγάπης», 1965)… με απόσταση μισού αιώνα (2019)…
Η πομπή της αναστάσιμης λιτανείας στο ίδιο ακριβώς σημείο: στη βραχεία οδό Μητροπολίτου Γερμανού, νοτίως του Μητροπολιτικού ναού.
Αν δεν ήταν οι δύο αναγνωρίσιμες οικοδομές -η οικία Φράγκα στα αριστερά (διακρίνεται ένα πολύ μικρό τμήμα τής, χαρακτηριστικής όμως, λιθοδομής των όψεων) και ένα ακόμη μικρότερο τμήμα από τους εξώστες των «πολυκατοικιών των αξιωματικών», στα δεξιά- τίποτα δεν θα μαρτυρούσε πως το δεύτερο στιγμιότυπο αποτυπώνει την ίδια σελίδα του σπαρτιατικού αστικού τοπίου, με διαφορά σχεδόν 55 χρόνων...
Ο Ταΰγετος έχει πλέον χαθεί, ως κάτι αυτονόητο, από την οπτική αντίληψη της καθημερινότητας των Σπαρτιατών. Μόνο σε ελάχιστα «ανοίγματα» του αστικού ιστού και σε προνομιούχους κατοίκους «ρετιρέ», αποκαλύπτεται, πια...
Θηριώδεις πολυκατοικίες, χωρίς ιδιαίτερο μορφολογικό χαρακτήρα (μολονότι πολυτελούς κατασκευής...) -όμοιες με εκατοντάδες χιλιάδες άλλες, σε οποιανδήποτε άλλη κακοποιημένη νεοελληνική πόλη...
Και, ασφαλώς, με τα ΙΧ αυτοκίνητα να έχουν κατακυριεύσει κάθε σπιθαμή του διαθέσιμου προς στάθμευση (ασφαλτοστρωμένου, πλέον) οδοστρώματος...
Στα όρια του «κάδρου» του παλιού στιγμιοτύπου διακρίνονται, προπορευόμενοι της ευαρίθμου πομπής (έχει προηγηθεί μόνον η δημοτική Φιλαρμονική), ο τότε ιεροκήρυκας της Μητρόπολης και μετέπειτα μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλουπόλεως Θεόφιλος (Καναβός) κρατώντας το Ευαγγέλιο, ο μητροπολίτης Μονεμβασίας και Σπάρτης Κυπριανός και, ακριβώς πίσω του ο Δήμαρχος Σπαρτιατών Γεώργιος Σαϊνόπουλος, ο στρατιωτικός διοικητής του ΚΕΕΜ Κωνσταντίνος Σταυρογιαννόπουλος και, βεβαίως, οι (αναγνωρίσιμοι) ιερείς και ιερομόναχοι που πλαισιώνουν την πομπή καθώς και οι ιεροψάλτες της Ευαγγελίστριας.
Οι άνθρωποι της πρώτης φωτογραφίας –«επίσημοι» και «ανώνυμοι»- έχουν (με την εξαίρεση, ίσως, των μικρών παιδιών) «φύγει»... Ο δρόμος (όπως και η πόλη) έχει χάσει το πρόσωπό του... Τι μένει, λοιπόν;
Όσοι το πρωί της Κυριακής του Πάσχα ακολουθήσουν την πομπή αυτή, γύρω από το οικοδομικό τετράγωνο του Μητροπολιτικού ναού, και μετάσχουν στη χαρμόσυνη λειτουργία που την επιστέφει, ίσως ξαναδούν τις φωτογραφίες με διαφορετική ματιά... Ίσως νιώσουν πως «...όλ’ αυτά είναι ρόλοι, που έχουν παιχτεί και ξαναπαιχτεί χιλιάδες φορές...». Πως χώρος και δρώμενα είναι «...μέρη της παλιάς, χαμένης γιορτής, που έφτασε ως εμάς για να ξανακερδηθεί...».
Δε νομίζω πως θα έβρισκα καλύτερο τρόπο να πω αυτό που αισθάνομαι κάθε φορά που μια τέτοια εικόνα (ή ήχος -της φιλαρμονικής ή των ψαλμών- ή ευωδία των πρωινών πεύκων ή του λιβανιού) καταργεί τα όρια του χρόνου της μικρής μας πόλης, παρά συνεχίζοντας με τα λόγια που γράφτηκαν από άλλον -και για άλλη, φαινομενικά, περίσταση: «...και συγκινείται ο χορός, γιατί είναι ο δικός τους ο μπερντές, που κρατάει ακόμα τη λίγη λάμψη από την παλιά, μεγάλη και επιβλητική ζωγραφιά...».
Καλή Ανάσταση!
Βασίλης Γεωργιάδης
(φωτό: Αρχείο Φωτ. Οίκου Γεωργιάδη)
