Υπεγράφη από τους υπουργούς Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστή Χατζηδάκη και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρο Σκυλακάκη, η ΚΥΑ με την οποία καθορίζονται οι «Απάτητες παραλίες», που θεσπίστηκαν για πρώτη φορά με τον νόμο 5092/2024. Πρόκειται για 198 παραλίες σε ολόκληρη τη χώρα, που βρίσκονται εντός του δικτύου Natura 2000 και στις οποίες θα απαγορεύεται η παραχώρηση και κατ’ επέκταση η τοποθέτηση ομπρελών, ξαπλωστρών κλπ. Ανάμεσά τους συγκαταλέγονται και λακωνικές ακτές στα νότια παράλια του νομού, οι οποίες ωστόσο δεν είναι από τις θεωρούμενες ως πολυσύχναστες ή «δημοφιλείς». Οι παραλιακές τοποθεσίες αυτές βρίσκονται κυρίως σε δυσπρόσιτα σημεία στη χερσόνησο της Μάνης, αλλά και σε μικρότερο βαθμό στο απέναντι «πόδι», εκείνο του Δ. Μονεμβασίας. Επομένως, φαίνεται ότι -στην παρούσα τουλάχιστον φάση- δεν υπάχθηκαν στον νόμο οργανωμένες ακτές που παρουσιάζουν αυξημένη κίνηση το καλοκαίρι κι εντοπίζονται κυρίως στη Μάνη, όπως για παράδειγμα στη ΔΕ Οιτύλου.
Οι «Απάτητες παραλίες» καθορίστηκαν με εισήγηση του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, με κριτήρια όπως η σημαντική παρουσία οικοτόπων που προστατεύονται από την ενωσιακή ή την εθνική νομοθεσία, σπάνιων ενδημικών ειδών χλωρίδας και πανίδας, η επιτέλεση σημαντικών οικολογικών λειτουργιών για προστατευόμενα είδη, ο χαρακτηρισμός τους ως Καίριων Περιοχών Βιοποικιλότητας, η παρουσία σημαντικών οικοσυστημάτων που χρήζουν προστασίας ή αποκατάστασης.
Οι απαγορεύσεις
Σύμφωνα με την ΚΥΑ, στις «Απάτητες παραλίες» απαγορεύεται η παραχώρηση του δικαιώματος απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας, καθώς και οποιαδήποτε άλλη δράση μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη μορφολογία τους και την ακεραιότητά τους ως προς τις οικολογικές τους λειτουργίες, και ιδίως:
- η παρουσία μηχανοκίνητων οχημάτων,
- η διοργάνωση εκδηλώσεων με συμμετοχή περισσότερων από δέκα άτομα,
- η μουσική ή η παραγωγή άλλων ήχων με χρήση συσκευής ηλεκτρικής αναπαραγωγής ή ενίσχυσης, για την άσκηση δραστηριοτήτων
- η τοποθέτηση κινητών στοιχείων, όπως τραπεζοκαθισμάτων, ομπρελών, ξαπλωστρών κ.ά.
- η άσκηση δραστηριοτήτων που εξυπηρετούν τους λουόμενους ή την αναψυχή του κοινού, για εκμίσθωση θαλάσσιων μέσων αναψυχής,
- η λειτουργία αυτοκινούμενου ή ρυμουλκούμενου τροχήλατου αναψυκτήριου.
Οι «άβατες» παραλίες
της Λακωνίας
Το ρεπορτάζ του «Λακωνικού Τύπου» κατέγραψε τις παραλίες της Λακωνίας, όπου θα εφαρμοστεί ο νόμος, διαμορφώνοντας ένα διαφορετικό σκηνικό και καθεστώς στη θερινή-παραθεριστική σεζόν που ανοίγεται μπροστά μας.
Όπως αποτυπώνεται από τη χαρτογράφηση, καθώς το υπουργείο παρείχε απλώς γεωγραφικές συντεταγμένες, ο μεγαλύτερος αριθμός «απάτητων παραλιών» αφορά ακτές στην περιοχή του Δήμου Ανατολικής Μάνης, οι οποίες πάντως στην πλειονότητά τους είναι ήδη απομονωμένες και σχετικά απροσπέλαστες από το ευρύ κοινό. Μία ακόμα βρίσκεται στη ζώνη της ΔΕ Ζάρακα στον Δ. Μονεμβασίας, αλλά και απέναντι από το νησί της Ελαφονήσου, στην ευρύτερη περιοχή του Παυλοπετρίου.
Αναλυτικά:
Δήμος Ανατολικής Μάνης
- Άμπελος
- Ανδρόγυαλος
- Πόρτο Κάγιο
- Κοκκινόγεια
- Κάπι
- Κυπάρισσος
- Μέζαπος
Οι παραπάνω παραλίες, όπως διευκρίνισε στον «ΛΤ», ο γενικός γραμματέας του Δήμου Ανατολικής Μάνης, κ. Παναγιώτης Τσιριγώτης, βρίσκονται στις Δημοτικές Κοινότητες Λάγιας, Αλίκων, Βάθειας και Μίνας. Υπογράμμισε εντούτοις, ότι «οι παραλίες αυτές δεν είναι εύκολα προσβάσιμες από τους πολίτες». Μόνο η παραλία «Άμπελος», σύμφωνα με τον ίδιο, θεωρείται κατά κάποιον τρόπο οργανωμένη, καθώς μισθώνεται κάθε χρόνο για την ανάπτυξη ομπρελών και ξαπλωστρών.
Κοινότητα Ελαφονήσου
- Περιοχή Νεάπολης και νήσος Ελαφόνησος. Όπως προσδιόρισε στον «ΛΤ» η αντιδήμαρχος Δ. Ελαφονήσου, κ. Μαρία Αρώνη, «πρόκειται για παραλίες στην απέναντι στεριά της Ελαφονήσου, στο Παυλοπέτρι».
Δήμος Μονεμβασίας
- Πύλιζα. Σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο Δ. Μονεμβασίας, κ. Κώστα Μαυρομιχάλη, η εν λόγω ακρογιαλιά βρίσκεται στην «περιοχή από Χάρακα προς Κυπαρίσσι», στην οποία πάντως «δεν υπάρχει εύκολη προσέγγιση από το ευρύ κοινό».
Νέοι κανόνες και πρόστιμα
Περαιτέρω, με άλλες ΚΥΑ εξειδικεύονται οι νέοι κανόνες που βάζουν τάξη στη δημόσια περιουσία στις παραλίες, διασφαλίζουν την πρόσβαση των πολιτών στη θάλασσα και κατοχυρώνουν όρους διαφάνειας στην παραχώρηση του αιγιαλού και της παραλίας, με παράλληλη προστασία του περιβάλλοντος.
Συγκεκριμένα, με τις αποφάσεις αυτές:
- Δημιουργείται Μητρώο Συμβάσεων Παραχώρησης Απλής Χρήσης Αιγιαλού και Παραλίας και η ψηφιακή εφαρμογή «MyCoast», μέσω της οποίας οι πολίτες θα μπορούν να υποβάλουν άμεσα καταγγελίες για υπέρβαση των παραχωρήσεων ή για αυθαίρετη κατάληψη παραλίας.
- Προβλέπεται η νέα διαδικασία διεξαγωγής ηλεκτρονικών δημοπρασιών από τις Κτηματικές Υπηρεσίες για την παραχώρηση αιγιαλού και παραλίας, με τιμή εκκίνησης που προσδιορίζεται αντικειμενικά.
- Προσδιορίζονται αναλυτικά οι υποχρεώσεις των παραχωρησιούχων για την εξυπηρέτηση των πολιτών, την ασφάλεια της παραλίας και τη διασφάλιση της προσβασιμότητας.
- Θεσπίζονται αυστηρές ποινές για τους παραβάτες, ειδικά στις περιπτώσεις παρεμπόδισης της ελεύθερης πρόσβασης του κοινού στη θάλασσα. Τα πρόστιμα για παρεμπόδιση της ελεύθερης πρόσβασης του κοινού στη θάλασσα, τον αιγιαλό και την παραλία ορίζονται σε 2.000 ευρώ κατ’ ελάχιστον, με ανώτατο όριο τις 60.000 ευρώ.
