Τι είναι οι εμβοές;
Εμβοή είναι η αντίληψη ήχου (κουδούνισμα, τζιτζίκια, σφύριγμα) που ακούγεται στο ένα ή και τα δύο αυτιά, χωρίς να υπάρχει η εξωτερική πηγή που να παράγει αυτόν τον ήχο. Η βαρύτητα των εμβοών ποικίλλει από μια απλή αίσθηση θορύβου έως την έντονη δυσφορία, σε σημείο που να επηρεάζει την καθημερινότητα και τον ύπνο. Οι εμβοές είναι αρκετά συχνές και υπολογίζεται ότι το 10% των ενηλίκων πάσχει από αυτές.
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι δεν αποτελούν μια ασθένεια από μόνες τους, αλλά ένα σύμπτωμα, η αιτία του οποίου πρέπει να αναζητηθεί διεξοδικά.
Τι προκαλεί τις εμβοές;
Τα αίτια που προκαλούν τις εμβοές είναι πολυάριθμα: από την παρουσία βύσματος κυψελίδας στο έξω ους, ωτικές φλεγμονές και παθήσεις, βλάβες ή όγκοι στην περιοχή του ακουστικού νεύρου. Μια από τις συχνότερες αιτίες αποτελεί η έκθεση σε δυνατό θόρυβο είτε επαγγελματική (π.χ. χειριστές μηχανημάτων, μουσικοί) είτε λόγω ψυχαγωγίας (π.χ. κυνήγι). Προκαλούνται όμως και από μη ωτολογικές παθήσεις, όπως παθήσεις της σπονδυλικής στήλης ή της κροταφογναθικής άρθρωσης, από καρδιαγγειακές νόσους (υπόταση, υπέρταση), σακχαρώδη διαβήτη, ημικρανία, αναιμία, υποθυρεοειδισμό, παθήσεις ΚΝΣ ή να αποτελούν παρενέργεια κάποιου φαρμάκου.
Πώς σχετίζονται οι εμβοές με την απώλεια της ακοής;
Στις περισσότερες περιπτώσεις συνυπάρχει κάποιος βαθμός απώλειας ακοής π.χ. βαρηκοΐα από χρόνια έκθεση σε θόρυβο ή πρεσβυακουσία. Μάλιστα, η συχνότητα των εμβοών αντιστοιχεί συνήθως στη συχνότητα της απώλειας ακοής.
Ποιες είναι οι επιπτώσεις στην ψυχολογία;
Στις περισσότερες περιπτώσεις οι εμβοές είναι ήπιες και δεν προκαλούν ιδιαίτερη ενόχληση. Κάποιοι ασθενείς όμως ανησυχούν γιατί φοβούνται ότι πάσχουν από μία σοβαρή ασθένεια. Σπανιότερα μπορεί να είναι εξαιρετικά εξουθενωτικές, επηρεάζοντας την ικανότητα ενός ατόμου να εργαστεί ή να αντιμετωπίσει την καθημερινότητα, προκαλώντας έντονη δυσφορία, κατάθλιψη, εναλλαγές, μειωμένη συγκέντρωση, προβλήματα ύπνου.
Πώς γίνεται η διερεύνηση των εμβοών;
Ο απαραίτητος έλεγχος για την εύρεση της αιτίας περιλαμβάνει τη λήψη λεπτομερούς ιστορικού, τον ωτοσκοπικό έλεγχο, τον έλεγχο ακοής με ακοόγραμμα, το τυμπανόγραμμα και τα ακουστικά αντανακλαστικά. Ανάλογα με τις ενδείξεις, μπορεί να χρειαστεί περαιτέρω έλεγχος με αξονική ή μαγνητική τομογραφία, αιματολογικές ή άλλες εξετάσεις, ανάλογα με την περίπτωση.
Πώς αντιμετωπίζονται;
Α. Γενικά μέτρα
Η συζήτηση των εξετάσεων είναι σημαντική και εφόσον αποκλειστεί κάποιο σοβαρό νόσημα, ο ασθενής πρέπει να ενημερώνεται και να καθησυχάζεται. Με την πάροδο του χρόνου, οι εμβοές μειώνονται σε ένταση και σε ένα μικρό μόνο ποσοστό εμμένουν ή αυξάνονται
Συστήνεται η αποφυγή έκθεσης σε έντονο θόρυβο, λήψης ερεθιστικών ουσιών (καφεΐνη, νικοτίνη), φαρμάκων όπως η ασπιρίνη και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη και του έντονου stress. Τέλος, χρήσιμες είναι οι τεχνικές ηχοκάλυψης στο σπίτι, όπως η απαλή μουσική, εφυγραντήρας δωματίου, ραδιόφωνο, τηλεόραση κλπ.
Β. Αντιμετώπιση αιτιολογικών παραγόντων (βύσμα κυψελίδας, ωτίτιδα, υπέρταση)
Γ. Φαρμακευτική θεραπεία
Η χρήση αντικαταθλιπτικών σε μικρές δόσεις είναι ωφέλιμη σε ασθενείς με σοβαρής μορφής εμβοές, ενώ ταυτόχρονα αντιμετωπίζεται και η αϋπνία. Επίσης, μελέτες έχουν δείξει ότι η χορήγηση της ουσίας gingko biloba είναι αποτελεσματική.
Δ. Ηχοκάλυψη εμβοών με χρήση ακουστικού βαρηκοΐας (όταν συνυπάρχει βαρηκοΐα) ή ειδικής συσκευής ηχοκάλυψης που μοιάζει με ακουστικό αλλά παράγει θόρυβο μεγαλύτερης έντασης από αυτή των εμβοών.
Ε. Θεραπεία επανεκπαίδευσης εμβοών (TRT), όπου χορηγείται ήχος χαμηλότερης έντασης από αυτή των εμβοών, με σκοπό την κόπωση αυτών δηλαδή την ελάττωση της ανταπόκρισης του νευρικού συστήματος σε αυτές.
* Η Αικατερίνη Δ. Γιώτη διατηρεί το ιατρείο της στην οδό Λυκούργου 104, (Κεντρική Πλατεία) Σπάρτη.
