Η ματαιοδοξία

Τρίτη, 23 Οκτώβριος 2018 20:39 | | E-MAIL ΕΚΤΥΠΩΣΗ

Έβλεπα για πολλοστή φορά τη μεγάλη ταινία με τον Βασίλη Λογοθετίδη ʺένας ήρωας με παντόφλεςʺ. Όσες φορές κι αν ιδείς αυτή την ταινία κι άλλες ακόμα δεν τις χορταίνεις. Μεγάλα έργα και κάθε φορά ανακαλύπτεις καινούρια πράγματα.
Σήμερα λοιπόν για πρώτη φορά είδα πόσο εξευτελίζει τον άνθρωπο η ματαιοδοξία του και πως οι επιτήδειοι εκμεταλλεύονται αυτή τη ματαιοδοξία για δικό τους όφελος. Την ματαιοδοξία αγνών ανθρώπων που δεν υποψιάζονται καν ότι είναι θύματα, αλλά νομίζουν πως κίνητρο είναι η ικανότητά τους και η ηρωική προσφορά τους. Η οποία προσφορά επιστρατεύεται μόνο για το κοροϊδιλίκι.
Ο στρατηγός Δεκαβάλλας, το σπαθί (μα το σπαθί μου Ειρήνη; το σπαθί;), το πηλίκιο, το λουφίο (φούντα), η χλαίνη, το άγαλμα, το άλογο… Ο στρατηγός Κατσιγιάννης, η πλατεία του οποίου θα μετονομαστεί σε στρατηγού Δεκαβάλλα, μιας και ως Κατσιγιάννη εξεπλήρωσε την αποστολή της. Που σημαίνει ότι μ’ αυτό το όνομα πια οι επιτήδειοι δεν μπορούν να καταχραστούν δημόσιο χρήμα. Έτσι ανακαλύπτουν καινούριο στρατηγό, τον Δεκαβάλλα… Κι όσο σκέφτομαι ότι για ένα κομμένο πόδι ενός εικοσάχρονου παιδιού στον πόλεμο δεν αξίζει ολόκληρος ο πόλεμος.
Και πόσο προσγειωμένη η γυναίκα του στρατηγού. Πρακτικός άνθρωπος, ρεαλίστρια με προσγειωμένη λογική, ενώ ο άμοιρος ο στρατηγός ψώνιο. ʺΔεν μας δίνουν καλλίτερα αυτά τα λεφτά που θα κοστίσει το άγαλμα και να στέκεις εσύ στην πλατεία; Αφού τη λένε που τη λένε πλατεία Κατσιγιάννη, τώρα γιατί την αλλάζουν; Η σύνταξη θα αυξηθεί; κλπ κλπʺ. Για να απαντήσει ο στρατηγός: ʺΑχ βρε Ειρήνη. Αχ βρε Ειρήνη. Δεν καταλαβαίνετε εσείς οι γυναίκεςʺ.
Όμως για να το τουμπάρουμε το θέμα και να το ιδούμε αλλιώς. Τις ʺηρωικές πράξειςʺ να τις δούμε ως νταηλίκια στους πολέμους. Τους πολέμους στην πραγματική τους διάσταση και γιατί γίνονται. Και γενικά να δούμε την πραγματική αλήθεια,που όμως κρύβεται κάπου αλλού και όχι σε ’κείνα που φαίνονται.
Ακόμα και η επανάσταση του 21, η μόνη γνήσια επανάσταση που έγινε για την ελευθερία, γιατί όλες οι άλλες (Αμερικανική, Γαλλική, Ρωσική) ήσαν εμφύλιοι πόλεμοι, ακόμα κι αυτή στο τέλος δεν θα ευοδωνόταν, αν δεν υπήρχαν οι ξένοι. Και η Ελλάδα δεν απελευθερώθηκε από την επανάσταση αλλά από τους ξένους. Στην απελευθέρωσή της βέβαια συνετέλεσε, όμως στο κρίσιμο σημείο καθοριστικό ρόλο έπαιξαν οι ξένοι. Και οι Έλληνες ενάμισο χρόνο πολεμούσαν τον τούρκο και πέντε χρόνια μεταξύ τους. Γιατί; Διότι τους έτρωγαν οι ματαιοδοξίες και οι φιλοπρωτίες. Και εν τέλει απελευθερώθηκε, όση απελευθερώθηκε, επειδή συνέφερε τους ξένους. Αυτούς συνέφερε και συνέπεσε να συμφέρει κι εμάς. Αυτό αν μπορούσαμε να εκμεταλλευτούμε θα είμαστε πολύ καλλίτεροι και τούτο σημαίνει γενναιότητα. Και η μεγαλύτερη γενναιότητα είναι να μπορείς να πατήσεις τον εγωισμό και τη ματαιοδοξία σου.
Και μόνο στα Μηδικά κατά την αρχαιότητα και εν μέρει το 1821 πολέμησαν οι άνθρωποι για τη ζωή τους, και το 1940. Το μοναδικό ΟΧΙ μετά το ’21 και τον Μακεδονικό αγώνα. Γιατί από τότε, αν δούμε τί έγινε μετά το 1940, πριν, κατά και μετά τον Α’ και Β’ παγκόσμιο πόλεμο, εξάγουμε τα ʺγιέςʺ των μεν, ʺνταʺ και ʺγιαβόλʺ των δε, και ενώ ήταν στο χέρι μας να μεγαλουργήσουμε, εμείς πήγαμε και βγάλαμε τα μάτια μας. Γιατί; Από ματαιοδοξία, φανατισμό και τύφλα.

Πάνω στην ταινία ʺένας ήρωας με παντόφλεςʺ μπορείς να διδάξεις σπουδαία πράγματα. Από αγνότητα βέβαια ο στρατηγός έκανε ό,τι έκανε, όμως κράτα την αγνότητά σου αμόλυντη και για τον εαυτό σου και μην την εμπιστεύεσαι στα χέρια άλλων, γιατί θα την εκμεταλλευτούν, θα την κακοποιήσουν, θα την βιάσουν, ο ιδιαίτερος, ο ιδιαίτερος του ιδιαιτέρου για να βγει ιδιαίτερη πίστωση, ιδιαίτερες λοβιτούρες, λουφέδες, για τους μισερούς επιβήτορες και ευνούχους της εξουσίας. Είναι βλέπετε η αγνότητα σαν μια ωραία και ηθική γυναίκα που έχεις και την εμπιστεύεσαι σε άλλον. Τί θα την κάνει; Κάπως έτσι αυτογελοιοποιείται ο άνθρωπος.
Δέστε και τα υπόλοιπα πρόσωπα. Ο ξάδερφος, ο υπουργός, ο γαμπρός που αλλάζει σαν ανεμοδούρα, τις καρακάξες, τις σκατόγριες κλώσσες που πάνε να πάρουν το σπαθί του στρατηγού να το εκθέσουν δήθεν στο μουσείο για να το θαυμάζει ο κόσμος. (Ώστε αυτό είναι το τιμημένο ξίφος;) Όλοι να μανουβράρουν τις καρέκλες τους. Και σήμερα αυτοί που θέλουν να μας σώσουν, καλλικάντζαροι που δεν λογαριάζουν όχι αγιαστούρες και λιβάνια και ξόρκια του παπά, μα ούτε Θεό φοβούνται ούτε Διάβολο. Μας έπνιξε η μπόχα και η αποφορά. Σαλτιμπάγκοι πηδάνε πότε δεξιά, πότε ζερβά, πότε άκρη πιάνουν και πότε κέντρο οι λιμασμένοι της εξουσίας. Αγωνίζονται με απατηλά και αθέμιτα μέσα και ψέματα πάντα κάνοντας την παλιανθρωπιά τους επιστήμη, για την έδρα τους γράφοντας όλους εμάς, πού αλλού (;) στις… έδρες τους.
Και δεν βρίσκεται ο πραγματικός στρατηγός (λαός) να τους γκρεμοτσακίσει από τις σκάλες (θώκους), όπως ο Δεκαβάλλας τον ξάδερφο, τον γαμπρό, τις σκατόγριες μετά που ο γλύπτης -πραγματικά αληθινός του τα είπε χύμα του άνοιξε τα μάτια και ο στρατηγός ανένηψε- αποκαλύπτοντάς του το ψέμα μέσα στο οποίο ήταν βυθισμένος (αυτός ο κακόμοιρος είχε πάθει κι είχε μάθει), αλλά το κακό συνεχιζόταν ακάθεκτο. Του απεκάλυψε το μέγεθος της ματαιοδοξίας του και της αφελείας του, ʺη πατρίδα, στρατηγέ, δεν χρωστάει τίποτα σε κανένανʺ, το άλογο που θα κόστιζε τάχα ένα κάρο λεφτά κι άλλα ακόμα που έκαναν το στρατηγό να βγαίνει στο μπαλκόνι με το σώβρακο για να χαιρετίσει τα παιδιά καλυπτόμενος απ’ τα κάγκελα απ’ τη μέση και κάτω. Και το λοφίο. ʺΠώς θα βγω χωρίς το λοφίο Ειρήνη;ʺ.
Οι βλακείες των ανθρώπων πού φαίνονται και πού δεν φαίνονται; Πρωτ’ απ’ όλα στους πολέμους, τους κάθε λογής πολέμους. Θρησκευτικούς, οικονομικούς, πολιτικές διαμάχες και άλλους, που όλοι βγάζουμε τις ματαιοδοξίες μας στις οποίες κατά κανόνα πιστεύουμε κολυμπώντας στο ίδιο ψέμα, στον ίδιο οχετό, που λέγονται εκλογές, δημοκρατία, ψήφος, ισότητα απέναντι στο νόμο, ιδανικά κλπ κλπ. Και οι ληστές με τις λίστες του συρμού και του διασυρμού, αφού ρήμαξαν τα δημόσια ταμεία, ατιμώρητοι πάντα. Το πολύ πολύ να στήσουν καμμιά εξεταστική για να γεμίσουν τις τσέπες τους οι πονηροί πάλι.
Όσο για τη Δικαιοσύνη, από τη μια η στραβωμάρα της από την άλλη η τρεμούλα της, την κάνουν όχι μόνο να λαθεύει στο ζύγισμα, αλλά να μην μπορεί γι’ αυτούς τους ληστές να πιάσει καν ζυγαριά. Όσο για το ξίφος φρόντισαν και την αφόπλισαν προ πολλού με νόμους δικούς τους (παραγραφές, αμνηστείες, ασυλίες κ.α.) τα παιδιά οι νομοθέτες μας, που θά ’πρεπε όλοι να είναι πίσω απ’ τα κάγκελα. Έτσι πληρώνει μόνον ο κερατάς ο λαός. Όσο για την άλλη εξεταστική, εκείνη της Ιστορίας, όπου δεν χωρούν τάχα παραγραφές, αυτήν πια οι εξουσιαστές την έχουν γραμμένη προ πολλού στις… έδρες τους. Και το μόνο που επιδιώκουν διακαώς είναι να χριστούν σωτήρες κι ευεργέτες του έθνους για να γίνουν αγάλματα στις πλατείες, να δοθούν τα ονόματά τους σε οδούς και ιδρύματα, στάδια και θέατρα για να τους δοξάζει και πεθαμένους ο λαός. Τέτοια ακόρεστη ματαιοδοξία και δοξομανία και αφού όλα τα παραπάνω οι εθνικοί τζερεμέδες τα κληροδοτούν στα σόγια τους, χωρίς αιδώ, με την οποίαν αυτοί δεν έχουν πολλά πολλά.
Τί να ιδείς και τί να πρωτοθαυμάσεις σ’ αυτή την ταινία.

Υστερ.: Χρυσός αιώνας ήταν για την Ελλάδα η εικοσαετία 1955-1975 σ’ όλους τους τομείς (ποίηση, μουσική, πεζογραφία, ζωγραφική, κινηματογράφος). Βλέπεις εκείνες τις ταινίες του Σακελλάριου και των άλλων και τι δεν βλέπεις! Πλούσιο λεξιλόγιο χωρίς λάθη πουθενά με ορθότητα λόγου και χωρίς υπερβολές. Υψηλού επιπέδου έργα παντού. Σενάριο, ηθοποιία, μουσική, τραγούδια, όλα δεμένα αρμονικότατα. Χιούμορ δίχως πρόστυχη κουβέντα με παντελή απουσία πολιτικού λόγου. Ωραίοι άνθρωποι, όμορφα ντυμένοι… Εκείνες οι ταινίες δείχνουν μια Ελλάδα που ήταν να τη ζηλεύεις, να την καμαρώνεις. Και όλες αυτές οι ταινίες φυσικά μεγάλα μαθήματα.

ΔΕΙΤΕ ΤΑ ΟΛΑ ΣΤΗΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΑΡΘΡΑ
του Ανδρέα Πετρουλάκη
Το κλίκ της ημέρας
του Ανδρέα Πετρουλάκη

Πρόσφατα Νέα

LINARDI
Koutsoviti